چطور با نگاه کردن به چشم افراد رازشان را دریابیم؟ - کلوب فارسی

به گزارش خبرنگاران به نقل از کانورسیشن؛ اخیرا تحقیقات در آلمان نشان داد که ردیابی چشم می تواند به تشخیص این که فرد در فرآیند تفکر در کجا قرار گرفته است یاری کند. تصور کنید که خلبانی هستید که در حال اجرا یک مانور سخت می باشید عملیاتی که تمرکز کامل شما را به خود اختصاص می دهد. در همین حال شما چراغ چشمک زن را که احتیاج به توجه تان دارد را از دست داده اید. فناوری تنها زمانی مفید است که با طرز فکر و رفتار انسان در دنیای واقعی هماهنگ باشد.

توانایی ردیابی فرآیند های فکری می تواند از قطع ارتباط بین انسان و رایانه جلوگیری کند. اگر تحقیقات روانشناسی در خصوص ردیابی چشم را با هوش مصنوعی ترکیب کنید نتایج می تواند رابط های رایانه ای را متحول کند و یک تغییر بازی برای افراد دارای ناتوانی های یادگیری باشد. ردیابی حرکت چشم به دهه 1960 میلادی باز می گردد زمانی که اولین نسخه های این فناوری به وسیله دانشمند پیشگام آلفرد یاربوس توسعه یافت. در آن موقع، وسایل مکش ناراحت نماینده به چشمان شرکت نمایندگان وصل می شد و نور بازتاب یافته نقطه تمرکز آنان را ردیابی می کرد.

یاربوس متوجه شد که ما دائما نگاه مان را تغییر می دهیم و روی قسمت های مختلف صحنه مقابل مان تمرکز می کنیم. با هر حرکت چشم قسمت های مختلف صحنه به شدت متمرکز شده و سایر قسمت های لبه دید ما تار می شوند. ما نمی توانیم آن را به یک باره قبول کنیم.

نحوه نمونه برداری از صحنه تصادفی نیست. در مطالعه معروف یاربوس در سال 1967 میلادی او از افراد خواست به یک نقاشی نگاه نمایند. سپس از شرکت نمایندگان در آنالیز پرسید: افراد حاضر در آن اثر چه مقدار ثروتمند بودند؟ و رابطه بین آنان با یکدیگر چگونه بود؟ الگو های مختلفی از حرکات چشم با توجه به سوالات پرسیده شده نمایان شدند.

از آن موقع به این سو، دوربین های مادون قرمز و برنامه های رایانه ای ردیابی چشم را آسان تر نموده اند. تحقیقات در چند سال اخیر نشان داده اند که ردیابی چشم می تواند نشان دهد که فرد در چه مرحله ای از تفکر خود قرار گرفته است. در آزمایش های روان شناسی شناختی اغلب از افراد خواسته می گردد که یک شئی را در یک تصویر بیابند.

نیت افراد بر نحوه حرکت چشمان شان تاثیر می گذارد. برای مثال، اگر آنان در پی یک شئی قرمز رنگ باشند ابتدا چشمان به تمام اشیای قرمز رنگ در صحنه توجه می نماید. بنابراین، حرکات چشم یک فرد محتویات حافظه کوتاه مدت او را آشکار می سازد. مطالعه سال 2022 میلادی در آلمان نشان داد که ردیابی چشم می تواند بین دو مرحله تفکر تمایز قائل گردد. حالت محیطی شامل دریافت اطلاعات است. پردازش کانونی در مراحل بعدی حل مسئله رخ می دهد. در حالت محیطی، چشم ها به سرعت در فواصل زیاد حرکت می نمایند تا برداشت های خشن از اهداف جالب را نشان دهند و برای جهت گیری فضایی مورد استفاده قرار می گیرد. سپس زمانی که اطلاعات را عمیق تر پردازش می کنیم برای مدت طولانی تری روی اطلاعات تمرکز می نماییم.

پیش از این مطالعه چنین تغییراتی در الگو های نگاه در زمینه تغییرات در یک محرک بصری مورد مطالعه قرار گرفته بودند. با این وجود، مطالعه اجرا شده در آلمان یکی از اولین مطالعاتی بود که در آن تعیین شد چشمان ما بین این الگوی حرکات در پاسخ به یک فرآیند فکری تغییر می نماید. از افراد شرکت نماینده در آزمون خواسته شد تا مکعب روبیک را بر اساس یک مدل جمع نمایند. محرک بصری تغییری نکرد، اما حرکات چشم شرکت نمایندگان نشان داد که هنگام دریافت اطلاعات در حالت محیطی هستند. الگوی حرکات چشم شرکت نمایندگان در حین حرکت به سوی قسمت های مختلف کار مانند انتخاب یک قطعه پازل تغییر می نماید.

با نگاه به آینده این تحقیق نشان می دهد که فناوری در نظر گرفته شده برای همکاری با یک اپراتور انسانی می تواند از ردیابی چشم به منظور ردیابی روند فکر کاربر استفاده کند. در مطالعه ای تازه یک سیستم طراحی شد که نمایشگر های مختلف زیادی را به صورت موازی بر روی صفحه نمایش رایانه ارائه می داد. آن برنامه حرکات چشم افراد را برای ردیابی اطلاعاتی که شرکت نمایندگان به آن نگاه می نمایند مورد آنالیز قرار می دهد. هم چنین، آن برنامه هدایت می کرد که آنان باید به کجا نگاه نمایند و از هوش مصنوعی برای ردیابی استفاده نموده بود.

هم چنین، استفاده از روش های هوش مصنوعی در داده های ردیابی چشم می تواند به نشان دادن خستگی فرد یا تشخیص اختلالات یادگیری مختلف مانند نارسا خوانی (این اختلال به ناتوانی کودک در شناسایی حروف و واژگان اشاره دارد) یاری کند.

هم چنین، حرکات چشم ممکن است سرنخ هایی در خصوص شرایط عاطفی فرد را در خود داشته باشند. برای مثال، یک مطالعه نشان داد که خلق و خوی ضعیف باعث می گردد افراد چشمان خود را حرکت دهند و بیش تر به واژگان منفی مانند شکست نگاه نمایند. در مطالعه ای که نتایج بسیاری از آزمایش ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده بود تعیین شد که افراد مبتلا به افسردگی از نگاه کردن به محرک های مثبت (مانند چهره های شاد) اجتناب می ورزند و افراد مبتلا به اضطراب بر نشانه های تهدید متمرکز می شوند.

هم چنین، ردیابی حرکات چشم می تواند به افراد یاری کند تا با نظارت بر جایی که فردی در یک کار درگیر شده یاد بگیرند. در یک مطالعه که متخصصان قلب را شامل می شد و در برهه زمانی ای صورت می گرفت که آنان خواندن الکتروکاردیوگرام را یاد می گرفتند از هوش مصنوعی برای ارزیابی حرکات چشم آنان استفاده شد تا در این باره تصمیم گرفته گردد که آیا به هدایت بیش تری احتیاج دارند یا خیر.

در آینده ممکن است هوش مصنوعی بتواند ردیابی چشم را با معیار های دیگری مانند ضربان قلب یا تغییرات در فعالیت مغز ترکیب کند تا تخمین دقیق تری از تفکر افراد هنگام حل مشکل صورت گیرد. با این وجود، پرسش آن است که آیا ما می خواهیم رایانه ها بدانند که به چه چیزی فکر می کنیم؟