سوغات بجنورد چیست؟ - کلوب فارسی

بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی و در شمال شرق ایران است. در منابع قدیمی و فرهنگ های لغت نام این شهر، بیژن گرد یا بیژن یورد آورده شده است؛ و بیژن گرد (بجنورد) به معنی ساخته بیژن و آبادشده به دست بیژن است. در دوران باستان پسوند گرد در نام بسیاری از شهرهای ایران بکار می رفته است. شهر بیژن گرد نیز بر اساس حکایت بیژن و منیژه، در شاهنامه فردوسی، مکانی بوده که منیژه، بیژن را از چاه نجات داده و شهری در آن مکان بنا نموده است.

فارس های بومی (تات ها) مردمان بومی بجنورد و خراسان شمالی هستند، آن ها در بافت میانی شهر بجنورد و محلات جنوب شهر بجنورد (خیابان شهید چمران، 17 شهریور و به ویژه بلوار مدرس و بعضی کوچه های خیابان شهید بهشتی) حضور پررنگی دارند. گویش تاتی زبان فارسی در خراسان شمالی امروزه تاثیر بسیاری از فارسی معیار گرفته و در حال فراموشی است و جای خود را به فارسی معیار می دهد. دایره المعارف بزرگ اسلامی هم بیشتر ساکنان بجنورد را از اقوام کرد شادلو معرفی نموده است. پس از آنالیز پیشینه مردمان این خاک و نام بجنورد، به سوغاتی ها و صنایع دستی بجنورد می رسیم. بسیاری از ما با سوغات بجنورد آشنایی نداریم، با ما همراه باشید تا به شناخت سوغاتی های این شهر بپردازیم.

خوراکی ها

از گذشته تا به امروز سوغاتی های زیادی در بجنورد وجود داشت، ولی از محبوب ترین سوغاتی ها می توان به آب نبات، شکرپنیر، قره قروت، کشک و انگور کلادار یا رزاقی بوده است. از دیگر سوغاتی های بجنورد می توان به خشکبار، کشمش و آجیل، هلو و سیب و لواشک اشاره نمود.

آب نبات

آب نبات بجنورد حدود هشتاد سال است که فراوری می گردد و به عنوان یکی از خوشمزه ترین سوغات ایران، توجه افراد زیادی را به خود جلب نموده است. بسیاری از ایرانی های ترجیح می دهند در کنار چای خود به جای قند آب نبات داشته باشند و همین بازار آب نبات را رونق داده است. بجنورد یکی از شهرهایی است که بیشتر مسافرانی که از شمال کشور به مشهد مقدس سفر می نمایند از آن خواهند گذشت و یکی از انتخاب های زائران برای سوغاتی، آب نبات بجنورد خواهد بود. آب نبات از شکر، آب، جوهرلیمو و سفیده تخم مرغ تهیه می گردد. اوایل آب نبات به صورت ساده تهیه می شد و گزینه های زیادی برای انتخاب در دست نبود، اما امروزه می توان آب نبات هایی با طعم های مختلف در شهر بجنورد یافت که هرکدام مزه منحصربه فرد و فوق العاده ای رادارند. هل، زرشک، نارگیل، زعفران، لیمو، پسته ای، دارچین، زنجبیل، کنجد، کاکائو و غیره، از جمله این آب نبات ها هستند. در ادامه به تعدادی از آن ها و خواص شان اشاره می کنم.

آب نبات پسته ای: خوردن پسته به هر شکلی فواید بسیاری برای ما دارد. از جمله فواید: مفید برای تقویت افراد بیمار و کسانی بدنشان ضعیف است، دارای ویتامین، آهن، کلسیم، فسفر و پتاسیم است. طعم این نوع آب نبات خوب و جزو گران ترین هاست.

آب نبات زرشکی: برای کسانی که ترکیب طعم های ترش و شیرین را دوست دارند، گزینه مناسبی است؛ این نوع آب نبات رنگ زیبایی هم دارد.

آب نبات دارچینی: دارچین برای بهبود دردهای عضلانی موثر است، سبب کاهش فشارخون می گردد، مانند انسولین عمل می نماید. مصرف روزانه آن سلامت را تضمین نموده و آرام بخش خوبی است.

آب نبات هل دار: هل هم یکی از افزودنی هایی است که پیوند خوبی با چای دارد. آب نبات هل دار هواداران بسیاری به خود جذب نموده نوشیدن چای در کنار این آب نبات های هل دار بسیار دل چسب است. از جمله خواص هل: یاری به هضم غذا، سبب بهبود اشتها، بهبود سرماخوردگی، تقویت کلیه ها و... .

آب نبات کنجدی: این نوع آب نبات ترکیب شده با دانه های کنجد، بسیار خوش طعم است، اما سلیقه های خاصی از این آب نبات ها استقبال می نمایند. خواص بسیار کنجد عبارت اند از: تقویت عروق، پیشگیری از میگرن، پوکی استخوان و کاهش کلسترول.

قره قروت

قره قورت یکی از فرآورده های حاصل از شیر است. وجود مراتع و چراگاه های مناسب در خراسان شمالی رونق خوبی به دامداری داده است. قره قروت هم یکی از فراوریات وابسته به دامداری است. در زبان ترکی قره قروت را کشک سیاه هم می گویند. این محصول معمولا به رنگ های کرم روشن، زرد و قهوه ای تیره است. قره قروت هواداران بسیاری دارد و با آوردن نام آن و به یادآوردن طعم ترشش دهان آب می افتد. شما می توانید در سفر به این شهر قره قروتش را به عنوان سوغاتی شهر بجنورد تهیه کنید. قره قروت در پیشگیری از پوکی استخوان مفید است.

انگور

یکی از محصولات مهم کشاورزی در خراسان شمالی انگور است. اولین انگوری که در طی سال در منطقه طبرستان و حوالی بجنورد کشت می گردد، معروف به خلیلی است که در ماه تیر و آخرین نوع آن در مهرماه برداشت می گردد، کلاداری یا رزاقی نام دارد. این انگورها را می توان به راحتی در شهر بجنورد یافت که بسیار هم خوش طعم و پرخاصیت است. بعلاوه کشمش یکی از مشتقات انگور است که فواید بسیاری دارد. پس می توانید نوع مرغوب انگور و کشمش را در سفر به بجنورد تهیه کنید و به عنوان سوغات بجنورد همراه خود ببرید.

صنایع دستی

بجنورد از فرهنگ غنی و خاصی برخوردار است و آن هم به این علت که اقوام مختلف بافرهنگ های متفاوت به برترین شکل در کنار هم زندگی می نمایند. این تلفیق گاهی سبب به وجود آمدن هنری نو از ترکیب چند هنر می گردد که می توان به قالی دورو از صنایع دستی خراسان شمالی اشاره نمود که هنری نو است. از صنایع دستی بجنورد می توانیم به گلیم بافی، قالی و قالیچه ترکمن، پشتی ترکمن، زیورآلات، لباس محلی ترکمن، جاجیم، کلاه کرکی، چوخه، پارچه بافی سنتی، معرق، تذهیب و تشعیر و سازهای سنتی اشاره کنیم.

قالی دورو

بافت قالی دورو همانند بافت قالی معمولی است. با این تفاوت که دو بافنده هم زمان به بافت آن می پردازند. در یک طرف دار یک بافنده و در طرف دیگر هم بافنده ای دیگر مشغول است. هرکدام هم نقش و طرح منحصربه فردی را برای بافت دارند که این سبب می گردد تا از هر دو طرف بتوان فرش را استفاده کرد. برای بافت این فرش ها از ابریشم استفاده می گردد و طرح های آن معمولا چهارفصل، یموت، قاپ قاپی، ترنج و قرچاق است. در حال حاضر تنها بافندگان این نوع فرش اقوام ترکمن در خراسان شمالی هستند و در بین هیچ یک از اقوام و شهرهای دیگر ایران نمی توان این نوع بافت منحصربه فرد را دید؛ اما این فرش به دقت و ظرافت بالایی در بافت احتیاج دارد که این امر سبب شده افراد کمتری مشغول این کار باشند.

سفره کردی

یکی از صنایع دستی بجنورد مختص عشایر کرد به سفره کردی معروف است که مختص این منطقه از ایران است و در شهرهایی همانند بجنورد، شیروان، فاروج از پشم بافته می گردد. طرح های به کار رفته روی این نوع دستبافته ها بسیار زیبا است و به نوعی بازگونماینده مفاهیمی است که ریشه در اعتقادات و باورها بافنده آن دارد. نقش های رایج در این نوع فرش ها عبارت اند از نقش های هندسی، حیوانی و گیاهی که جلوه بسیار زیبایی را خلق می نمایند.

چاروق دوزی

چاروق یکی از صنایع دستی قدیمی خراسان شمالی است که بر اساس تعریفی که از آن ارائه می گردد، از پوست حیوانات تهیه می گردد و به وسیله ریسمان های ضخیمی به پا بسته می شوند و ریشه آن کلمه ای ترکی است.

چاروق ها به دودسته تقسیم می شوند، یک نوع آن که برای افراد کم درآمدتر دوخته می گردد که از گلدوزی و ظرافت کمتری برخوردار است و نوع دیگر آن که بهای بیشتری دارد، از چرمی باکیفیت درست می گردد و گلدوزی های روی آن با نخ های ابریشمی انجام می گردد و گاهی می توان حکاکی های ظریفی روی این نوع پاپوش دید. نظرات و تجربیات خود را در مورد خرید صنایع دستی بجنورد با ما و سایر کاربران خبرنگاران به اشتراک بگذارید.